Кеше, закон һәм җәмгыять. Бу хакта журналның чираттагы Редсовет утырышында сүз барды

Кичә Татарстан Республикасы Конституция суды бинасында “Хокук һәм хәят” иҗтимагый-хокукый һәм фәнни журналы Редакция советының күчмә утырышы булды, анда республиканың хөкүмәт структуралары һәм хокук тәртибен саклау органнарының күп кенә җитәкчеләре катнашты.

Утырышны ачып җибәреп, журнал Редсоветы рәисе, Татарстан Республикасы юстиция министры Мидхәт Корманов быелның 6 аенда эшләнелгән эшнең кайбер нәтиҗәләрен чыгарды, хокук тәртибен саклау органнары эшчәнлегендә өстенлекле юнәлешләрне билгеләде һәм республикада яңа иҗтимагый оешма – Татарстан юристлары ассоциациясе төзелү турында хәбәр итте.

Аннары Россия Федерациясе субъектларының конституция (устав) судлары рәисләренең Консультатив Советы утырышы йомгаклары турында мәгълүмат белән Татарстан Республикасы Конституция суды рәисе Виктор Демидов чыгыш ясады.

-РФ Конституция суды рәисе Валерий Зорькин катнашкан мондый эре чараны Казанда үткәрү, берсүзсез, игътибарга лаек вакыйга, -диде ул. - Санкт-Петербург, Екатеринбург, Калининград кебек дәгъва иткән шәһәрләр арасында өстенлекне безгә бирделәр. Шуңа күрә без бу форумны югары профессиональ дәрәҗәдә үткәрергә тырыштык.

Казан Кремлендә Татарстан Республикасы Президенты Минтимер Шәрип улы Шәймиев белән очрашу вакытында Валерий Дмитриевич Зорькин болай дип билгеләп үтте: “ТР Конституция суды – Федерация субъектының иң көчле суды һәм бүгенге көндә зур хокукый урын яулады. Бу Татарстанда хакимият хокукый дәүләт юлыннан бара дигәнне аңлата...”

Дүрт елга беренче тапкыр җыелган Консультатив Совет утырышын мин ачтым һәм “ТР Конституция суды практикасында кеше хокукларын яклауның европа стандартларын куллану” темасына төп доклад белән чыгыш ясадым. Минемчә, бүгенге утырышның темасы очраклы сайланмады, чөнки кеше һәм граждан хокукларының европа стандартларын куллану конституциячел юстиция органнары эшендә төп юнәлеш һәм бөтен россия суд эшчәнлеген камилләштерү шартларының берсе булып тора.

Бүген конституциячел юстиция үзенең географиясен киңәйтә. Тиздән конституция (устав) судлары эшләгән 16 РФ субъектына тагын берничәсе өстәләчәк. “Мондый судларны барлык төбәкләрдә дә төзү теоретик яктан идеаль булыр иде. Моны эшләргә кирәк”, - диде В.Д.Зорькин хокук тәртибен саклау органнары җитәкчеләре һәм Татарстанның фәнни җәмәгатьчелеге вәкилләре алдында чыгыш ясап.

Виктор Демидов әйткәнчә, Консультатив Советның йомгаклау документлары эшләп бетерелде һәм республиканың хөкүмәт структураларына гына түгел, ә Россия Федерациясе субъектларының төрле судларына да җибәрелде.

Форсаттан файдаланып, ул ТР Конституция суды эшчәнлеге, кабул ителгән карарлар турында да сөйләде. “Республиканың Конституция судына мөрәҗәгатьләр саны елдан ел арта бара, - диде Виктор Николаевич. – Алар тормышыбызның төрле өлкәләренә карый. Закон көчен һәм үзебезнең зур мөмкинлекләребезне кулланып без әлеге мөрәҗәгатьләргә тиз һәм дөрес җавап бирергә тырышабыз...”

Шуннан соң Редакция советы әгъзалары журналның чираттагы сентябрь санының төп темалары турында фикер алыштылар. Басманың баш мөхәррире Хәлим Гайнуллин гражданнарның торак-коммуналь хуҗалык, сәламәтлек саклау һәм хезмәт хакы вакытында түләнү хокукын тәэмин итү проблемаларына төп игътибарны юнәлтергә тәкъдим итте. Икътисад, идарә итү һәм хокук институты ректоры, профессор Виталий Тимирясов ТР мәгариф һәм фән министры Наил Вәлиев белән эшлекле очрашу оештырырга һәм аның белән XXI гасыр мәктәбенең мөһим проблемалары турында фикер алышырга тәкъдим итте. Аны ТР юстиция министры Мидхәт Корманов, ТР Эшкуарлыкны үстерү агентлыгы генераль директоры Гөлнара Сергеева, «Булгар-Синтез» ҖЧҖ генераль директоры Фәрид Мифтахов хуплап чыктылар. “Мәктәпләр һәм мәдәният учреждениеләре законлы рәвештә халыкны хокукый тәрбияләү үзәгенә әйләнергә тиеш, - диде алар. – Ләкин чынлыкта бу алай түгел. Ни өчен? Әйдәгез, бу мәсьәләне өйрәник һәм аны хәл итәргә тырышыйк”.

Суд приставлары федераль хезмәтенең ТР буенча идарәсе җитәкчесе Хәмит Шәрипов россия масштабындагы эре чараларны яктыртып баруның әһәмияте турында сөйләде, Татартсанда Хәйрия елына багышланган “Түгәрәк өстәл” оештырыга тәкъдим итте һәм хокук тәртибен саклау органнарында ару-талусыз һәм намуслы хезмәт итүгә тормышларын багышлаган лаеклы кешеләр турында ешрак сөйләргә тәкъдим итте.

Россия Федерациясе һәм Татарстан арасындагы шартнамә дә игътибарсыз калмады. Бу вакыйганы ТР Дәүләт Советының танылган сәясәтчеләре һәм юристлары карашлары белән яктыртырга дигән карар кылынды.